Od dnia narodzin z niecierpliwością wyczekujemy pierwszych słów naszego dziecka. Uważnie wsłuchujemy się w każdy dźwięk z nadzieją, że właśnie padło pierwsze „mama”, „tata”. W jaki sposób możemy wspierać rozwój mowy naszego malucha?
Dziecko uczy się przez naśladowanie i rozumie znaczenie poszczególnych słów na dużo wcześniej, zanim zacznie samo je wymawiać. Warto wspierać dziecko w wysiłku zrozumienia i nazwania świata. Żeby usprawnić proces tej nauki warto trzymać się kilku zasad.
Mów do dziecka od dnia narodzin (a nawet wcześniej)
Mówienie do dziecka stanowi fundament jego zdrowego rozwoju intelektualnego, emocjonalnego oraz społecznego. Niemowlę słuchając spokojnego i ciepłego głosu bliskiej osoby wie, że jest akceptowane, kochane i nie jest samo. Stosując tzw. kąpiel słowną, budujemy kompetencje werbalne naszej pociechy.
– wykonując codzienne czynności opowiadajmy o nich np. „Idę do kuchni. Kroję ogórka. Robię kanapkę.”,
– nie upraszczajmy słów, nie używajmy ich dziecinnych i zniekształconych odpowiedników,
– zadbajmy o to, by podczas rozmowy dziecko mogło obserwować naszą twarz,
– mówmy do dziecka powoli i wyraźnie takim językiem, jakiego używamy podczas rozmów z dorosłymi.
Czytaj bajki i wierszyki, śpiewaj piosenki
Głośne czytanie lub słuchanie muzyki możemy wprowadzić już przed narodzinami, dzięki czemu maluch nauczy się rozpoznawać nasz głos, czy konkretny utwór. Kiedy pojawi się na świecie będzie czuł się bezpiecznie, ponieważ zapamiętał naszą melodię głosu, czy rytm piosenki, którą słyszał w matczynym brzuchu.
– czytając dziecku uczymy go rozumieć tekst, skupiać uwagę na tym, co słyszy, zapoznajemy go z bogatszym słownictwem, niż w potocznym języku,
– zachęcając do naśladowania odgłosów otoczenia, zwierząt, czy pojazdów, pomagamy mu lepiej poznać świat,
– śpiewając piosenki, czy kołysanki pozytywnie wpływamy na rozwój mowy, a dodatkowo wzmacniamy naszą więź z dzieckiem, relaksujemy, wyciszamy i rozluźniamy nasze maluchy,
– czytając na głos bajki, wierszyki czy wyliczanki wspieramy rozwój emocjonalny, ćwiczymy wyobraźnię, pomagamy szukać rozwiązań problemów, uczymy dziecko opowiadania.
Dbaj o zręczność dłoni i paluszków malucha
Zręczność palców ma związek ze sprawnym artykułowaniem i mówieniem, dlatego ważne jest wspieranie rozwoju tzw. motoryki małej. Zabawy, jakie zaproponujecie swoim pociechom, z pewnością sprawią im dużo radości.
– zabawy paluszkowe np. „Idzie kominiarz po drabinie…”, „Sroczka kaszkę warzyła…”, „Kosi, kosi łapci…”,
– ugniatanie plasteliny, masy solnej, piasku,
– malowanie farbami, rysowanie, kolorowanie,
– wycinanie, przyklejanie, wydzieranie,
– nawlekanie koralików, nalewanie i przelewanie wody, przesypywanie.
Ogranicz do minimum korzystanie z mediów
„Pole rażenia” nowinek technologicznych poszerza się w zastraszającym tempie. W prawie każdym domu znajdziemy telewizor, komputer, tablet z oszałamiającą liczbą aplikacji, czy telefon komórkowy z bogatym wyborem gier. Współczesne dzieci bez zastanowienia obsługują ekrany dotykowe, silnie protestując w chwili odebrania im elektronicznych zabawek. Jak rozsądnie korzystać z przywilejów współczesnego świata?
– według specjalistów dzieci przed ukończeniem drugiego roku życia nie powinny oglądać telewizji,
– pamiętajmy o tym, że szybko zmieniające się obrazy telewizyjne aktywują prawą półkulę, jednocześnie hamując lewą półkulę odpowiedzialną na naukę języka,
– nadmierne oglądanie telewizji, czy granie w gry znacząco osłabia więzi rodzinne i społeczne, obniża zdolność do samodzielnej zabawy, pogarsza koncentrację, może nawet uzależniać oraz doprowadzić do niedostatecznej aktywności fizycznej,
– wspierając rozwój naszych dzieci ograniczmy udział „elektronicznych opiekunek”, wspólnie ustalmy limity czasowe oglądania bajek lub grania w gry, kontrolujmy treść przekazu, rozmawiajmy z dziećmi o tym, co akurat oglądają.
Zapewnij dziecku kontakt z rówieśnikami
Często nie doceniamy udziału naszych pociech w kontaktach z rówieśnikami. Towarzystwo innych dzieci może przyspieszyć rozwój mowy, motywując naszego malucha do komunikacji. Jak zadbać o odpowiednią ilość kontaktów z innymi dziećmi?
– jak najczęściej zabieraj malucha na plac zabaw, gdzie będzie mógł bawić się z dziećmi z sąsiedztwa,
– organizuj wycieczki, odwiedzajcie znajomych lub rodzinę z dziećmi,
– jeżeli masz taką możliwość, zapisz dziecko do żłobka, przedszkola lub klubiku dziecięcego, gdzie przez kilka godzin będzie mógł uczestniczyć w zajęciach grupowych,
– pamiętaj, by nie krytykować mowy dziecka w obecności innych, ani nie porównywać do umiejętności pozostałych rówieśników z grupy, mając na uwadze, że każdy z nas ma swój własny rytm rozwoju.
