Kategoryzacja to zdolność wyodrębniania cech wspólnych lub różnicujących, a także umiejętność łączenia przedmiotów w zbiory według określonej zasady. Zdolność segregowania przedmiotów wykorzystywana jest w codziennym życiu chociażby do układania prania i łączenia skarpetek w pary.
Wykonywanie ćwiczeń kategoryzujących wspiera procesy myślowe, rozwija spostrzegawczość, pomaga zrozumieć zasady społeczne i językowe. Pierwsze ćwiczenia kategoryzacji warto zacząć od podziału na kolory (z młodszymi dziećmi lepiej wybrać dwa- trzy i stopniowo zwiększać liczbę barw i przedmiotów do podziału). Klocki możecie podzielić według kształtów lub materiału, z którego są wykonane, np. na plastikowe i drewniane.
Dziecko może ćwiczyć segregowanie, pomagając nam rozkładać łyżki i widelce w szufladzie czy łącząc uprane skarpetki w pary
Dzielimy przedmioty na zbiory i podzbiory
We wstępnych etapach zabaw związanych z kategoryzacją warto wprowadzić duże zbiory tematyczne np. podział na ubrania i jedzenie, zwierzęta i pojazdy, itp. Następnie, zwiększając trudność, wprowadzić podział np. jedzenia na owoce i warzywa, zwierząt na te, które mają skrzydła i te bez, czy pojazdów na te które latają, te które jeżdżą po ulicy i takie, które poruszają się po torach.
Podziału można dokonywać, wynajdując cechę wspólną (np. ciepłe-zimne, duże-małe, twarde-miękkie). Jeśli Twoje dziecko uwielbia samochody, możecie wyszukać te, które mają syrenę alarmową (przy okazji naśladujcie odgłosy) lub te, które pracują na budowie, itp. Jeśli Twój maluch lubi bawić się zwierzątkami,, podzielcie je według miejsca zamieszkania. Znajdźcie te, które mieszkają w lesie, te które żyją w wodzie czy te, które możemy spotkać w wiejskim gospodarstwie. Pomogą nam projektowane w tym celu książeczki dla dzieci.
Dokonując kategoryzacji, warto rozmawiać z dzieckiem o tym, co łączy, a co różni przedmioty. Zastanówcie się, czy uda Wam się znaleźć inną cechę według której będziecie mogli podzielić swoje zbiory. Nazywając obrazki czy przedmioty przy okazji wzbogacacie zasób słownika dziecka. Ćwiczenia kategoryzacji mają istotne znaczenie w rozwoju każdego dziecka, ale są także formą wspaniałej i kreatywnej zabawy.
