Muzyka i język są elementami nierozerwalnie połączonymi. Są tworzone i odbierane według podobnych zasad. Język opiera się na melodyce, tempie, intonacji, a muzyka wydaje się być językiem uniwersalnym, pozbawionym granic. Ludzie na całym świecie są w stanie odebrać treść muzyczną w ten sam sposób. Już bardzo małe dzieci potrafią rozpoznać, czy melodia jest wesoła czy smutna, szybka lub wolna. To właśnie melodyjność języka i zdolność do interpretowania dźwięków wykorzystuje się często w pierwszym etapie odbudowywania kompetencji językowych u pacjentów z afazją. Osoby, które w wyniku udaru, urazu lub innych przyczyn utraciły zdolność werbalnego komunikowania się, odzyskują ją, rozpoczynając od nucenia i śpiewania. Nawet osoby, które przed utratą mowy niespecjalnie lubiły śpiewać, żywo reagują, gdy terapeuci komunikują się z nimi za pomocą śpiewu.
Pierwszy rok życia dziecka
Nie bez powodu pierwszy rok życia dziecka nazywany jest okresem melodii. To właśnie wtedy niemowlę uczy się rozpoznawać i interpretować melodię mowy ludzkiej. Dzięki modulacji naszego głosu obserwujemy zaciekawienie i reakcje u maluchów, a więc zaczynamy się z nimi komunikować. Nucone od pokoleń kołysanki wpływają na dzieci kojąco, ale też uczą i wzbogacają język.
Podczas pracy z małymi dziećmi, które uczą się mówić, a także z dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy, często wykorzystuje się śpiewanki z wykorzystaniem samogłosek, następnie sylab i ich połączeń, które tworzą proste wyrazy.
Korzyści ze śpiewania dziecku
Zabawy z wykorzystaniem piosenki i rytmu rozwijają sferę słuchową, słuchowo-ruchową, a także wspomagają pamięć. Możliwość przedłużania samogłosek, dopasowywania tempa i modulowania głosu pozwala na dokładniejszą artykulację dźwięków mowy. Śpiewanie wspomaga płynność i uczy gospodarowania powietrzem potrzebnym do mówienia (stymuluje pracę przepony, wydłuża fazę oddechową). To często dzięki piosence udaje się nawiązać kontakt z dzieckiem z trudnościami komunikacyjnymi, bo dzięki muzyce mały pacjent może wejść z nami w relację.
Piosenki dla dzieci bogate są w wyrażenia dźwiękonaśladowcze, które pojawiają się w pierwszych etapach rozwijającej się mowy. Są także łatwym do zinterpretowania komunikatem, wspierają rozwój motoryczny, szybko wpadają w ucho. Śpiewanki pomagają w nauce schematu własnego ciała, orientacji w przestrzeni, planu dnia w przedszkolu czy na zajęciach powitanie, pożegnanie), wzbogacają zasób słownictwa i przede wszystkim są formą nauki przez zabawę.
Słuchanki
Głos mamy i taty dzięki śpiewanym dziecku piosenkom i kołysankom będzie się kojarzył z przyjemnością, intymną relacją i bezpieczeństwem. To, że rodzic nie ma idealnego słuchu, ma trzeciorzędne znaczenie.
Dla starszych dzieci idealnym rozwiązaniem, które pomaga w rozwoju mowy, poszerza słownictwo i pamięć, są słuchanki dopasowane do jego wieku. Na rynku dostępnych jest też wiele albumów z piosenkami dla dzieci – także z kultowymi zespołami, które rodzice mogą pamiętać ze swojej młodości (na przykład zespół Fasolki czy Piosenki Pana Kleksa). Wspólne słuchanie muzyki i uczenie się słów ulubionych piosenek może być kolejnym scalającym relacje rodzinne elementem zabawy.
