fbpx             

Jak rozmawiać z dzieckiem?

Rodzice z niecierpliwością czekają na pierwsze słowa swoich dzieci. Pierwsze wypowiedziane przez pociechy sylaby, słowa „mama, tata” budzą wiele emocji. Potem pojawiają się kolejne sukcesy w postaci pierwszych zdań prostych oraz złożonych. Te postępy powodują, że rodzice nawiązują rozmowy z dzieckiem, motywują do rozwijania mowy.

Trudności w tym zakresie zaczyna się zauważać w okresie przedszkolnym, dochodzi do regresu bądź  stagnacji rozwoju kompetencji językowych. W wieku przedszkolnym pojawia się okres „pytań”, jednak wśród wielu dzieci pojawiają się trudności z ich właściwym formułowaniem. Dzieci niechętnie wypowiadają się, mają trudności z opowiadaniem, wyrażaniem uczuć oraz emocji. Często ich wypowiedzi są chaotyczne i skrótowe.

Tego rodzaju trudności mogą wynikać z braku rozwijania i pielęgnowania umiejętności językowych przez rodziców i opiekunów. Rodzice w natłoku codziennych obowiązków coraz częściej rezygnują z rozmów z własnymi dziećmi na rzecz bajek telewizyjnych, gier komputerowych, aplikacji multimedialnych. W czasach szybkiego rozwoju technologii informacyjnej codzienne interakcje językowe są ograniczane do krótkich informacji, często skrótowych i niepoprawnych gramatycznie. Złe nawyki w i niewłaściwe zachowania językowe dorosłych wpływają niekorzystnie na rozwój umiejętności językowych przedszkolaków.

W tym codziennym pędzie, natłoku obowiązków warto zastanowić się, jak pomóc dzieciom rozwijać ich kompetencje językowe, wzbogacać codzienną komunikację.

Wykorzystuj naturalne okazje i sytuacje do rozmów

Życie codzienne, wspólny spacer, wyjazdy, wycieczki, droga do przedszkola czy do szkoły, wspólna zabawa czy posiłki są okazją do rozmów. Dzieci posiadają naturalną potrzebę obserwacji otoczenia, są ciekawe zjawisk zachodzących w ich środowisku naturalnym, grupie rówieśniczej, rodzinie czy grupie przedszkolnej. Muszą doświadczać i przeżywać, a codzienne sytuacje stanowią naturalną okazję do rozwijania własnych kompetencji komunikacyjnych.

Umiejętność komunikowania się werbalnego z drugą osobą już od najmłodszych lat jest wyznacznikiem tego, w jaki sposób dziecko będzie funkcjonowało i rozwijało się w grupie rówieśniczej, jaką jest dla niego na samym początku rodzina, potem grupa przedszkolna oraz grupa rówieśnicza. Warto motywować dziecko do aktywności językowej i pobudzać w nim potrzebę komunikacji. Komentowanie rzeczywistości, opisywanie wykonywanych czynności, nazywanie elementów otaczającego świata, nazywanie uczuć i emocji stanowi cenne źródło rozwoju jego kompetencji komunikacyjnych.

Planuj czas na rozmowy

Komunikowanie się z dzieckiem, wspólne rozmowy nie mogą być sytuacjami okazjonalnymi. Nawet w natłoku codziennych obowiązku należy wygospodarować czas na rozmowy dotyczące dnia codziennego, minionych wydarzeń i planów na najbliższe dni. Pośpiech, brak zrozumienia, cierpliwości oraz brak umiejętności rozmowy z własnym dzieckiem prowadzi do kłopotliwych sytuacji, np. demonstracji negatywnych zachowań, frustracji i rozgoryczenia dziecka.

Bądź czujny na potrzebę rozmowy

Bardzo często dzieci komunikują potrzebę rozmowy. Jeżeli nie robią tego werbalnie, to pokazują to za pomocą mimiki, gestem, układem ciała. Zwracając uwagę na te sygnały, słuchając dziecka dajesz mu do zrozumienia, że jest ono dla Ciebie ważne. Widzi, że rozumiesz to, co przeżywa i o czym myśli, co chciałby Ci powiedzieć.

Rozmowa pomaga dziecku w radzeniu sobie z jego własnymi emocjami. Prawidłowo prowadzona rozmowa z dzieckiem może być sposobem rozwiązania wielu problemów. Istotne, aby dziecko widziało, że akceptujesz jego uczucia. To spowoduje, że będzie ono czuło się bezpiecznie i swobodnie.

Słuchaj aktywnie

Istotnym wyrazem zainteresowania jest kontakt wzrokowy. Rozmawiając z dzieckiem, patrz mu w oczy, a je również zachęcaj, aby nawiązywało z Tobą kontakt wzrokowy. Chwal je za każde podjęte w tym kierunku próby. Podczas rozmowy potakuj, zadawaj dziecku pytania dotyczące jej treści, tego, czego chciałbyś się jeszcze dowiedzieć, jasno wyrażaj, że rozumiesz to, o czym dziecko mówi. Pozwala to kształtować u dziecka prawidłowe postawy komunikacyjne, takie jak: mówienie naprzemienne, brak pośpiechu w wypowiadanych komunikatach.

Pamiętaj również o kontakcie dotykowym. Wzmacnia to wartość wspólnej rozmowy. Dziecko lubi być głaskane, przytulane, trzymane za rękę, sadzane na kolanach.

Mów tak, by dziecko Cię rozumiało

Rozmowa z dzieckiem stanowi naturalną okazję do rozwijania jego kompetencji komunikacyjnych. Ponadto stanowi ważny element jego wychowania, ponieważ jest najlepszą okazją do przekazywania wzorców poprawnej polszczyzny. Pamiętaj, aby podczas rozmów z dzieckiem wyrażać się w sposób jasny oraz poprawny gramatycznie. Używaj słownictwa, które jest adekwatne do poziomu rozwoju językowego swojego dziecka. Mów wyraźnie, posługując się zdaniami, a nie wyłącznie pojedynczymi wyrazami i uproszczeniami.

Wzbogacaj swoje wypowiedzi odpowiednią intonacją oraz mimiką twarzy. Co bardzo istotne, nieustannie rozszerzaj słownictwo, używaj wielu pojęć oraz określeń. Dzięki temu dziecko, naśladując twoje zachowania językowe rozwija własne kompetencje komunikacyjne. Próbuje je dostosowywać do kontekstu wypowiedzi oraz danej sytuacji, w której się znajduje. Unikaj w rozmowach długich nużących wypowiedzi, monologowania oraz moralizowania, tak aby cały czas kierować uwagę dziecka na tę czynność.

Podczas rozmów wyrażaj swoje uczucia

Rozmowa stanowi bardzo cenny czas na wyrażanie tego co czujemy, zaakcentowanie tego, jakie jest dla nas ważne. Nie bój się pokazywać tego, co do niego czujesz, okazuj mu swoja aprobatę . Nie bój się mówić: “lubię z Tobą rozmawiać, kocham Cię, słucham Cię, cieszę się, że mogę z Tobą porozmawiać”.

Szukaj w rozmowie rozwiązania ważnych sytuacji wychowawczych

Rozmowa to także wymiana zdań, w której wszyscy uczestnicy, zarówno dorosły, jak i dziecko, mają równe prawa, do tego aby mówić i być wysłuchanym. Rozmowa może pomóc rozwiązać sytuacje konfliktowe, ale pod warunkiem że zaakceptujesz uczucia dziecka. Bywa to trudne, zwłaszcza że jego zachowanie, sytuacja, w której się znalazło, budzi Twój sprzeciw.

Pamiętaj, aby w Waszych rozmowach nie zaprzeczać uczuciom swojego dziecka. Stwarzaj dziecku możliwości do wyrażania jego własnych uczuć, spostrzeżeń. Takie zachowanie zapobiega nieporozumieniom, zdenerwowaniu i złości zarówno twojego, jak i dziecka. Podczas rozmów stwarzasz dziecku także sytuacje edukacyjne. Możesz w interesujący sposób  przekazywać mu wiedzę na interesujący go w danej chwili temat. W otwartej, bezpiecznej atmosferze dziecko ma okazję do wyrażania własnych uczuć i emocji.

Baw się słowem

Rodzice są najlepszym wzorcem do naśladowania dla dziecka. Zadbaj zatem o to, aby Twoje dziecko poprawnie budowało swoje wypowiedzi. Zwracaj uwagę na poprawną artykulację. Pamiętaj, aby tempo mówienia do dziecka, zwłaszcza podczas wprowadzania i poznawania nowych słów było wolniejsze od Twoje spontanicznej mowy. Wykorzystuj do tego zabawy słowne, zagadki, rymowanki, krótkie wierszyki, zabawy paluszkowe.

Motywuj dziecko do aktywności językowej, staraj się wzbudzać w nim potrzebę komunikacji poprzez częste rozmowy. Opowiadania, historyjki obrazkowe, czytanie książek, wspólne zabawy, które podparte są komentarzem słownym stanowią bogate źródło inspiracji do rozwijania kompetencji językowych dziecka.

About the Author :

Leave a Comment

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH