Jałowe martwice kości to zespół chorób, które charakteryzują się obumieraniem zarówno tkanki chrzęstnej, jak i kostnej w nasadach kości u dzieci i młodzieży, które odbywa się bez udziału chorobotwórczych drobnoustrojów. Obumieranie tkanek występuje w okresie intensywnego wzrostu i jest spowodowane brakiem krążenia obocznego, czyli brakiem połączeń pomiędzy naczyniami nasad i przynasad kości.
Dokładne przyczyny ich powstawania nie są znane, a do najczęstszych postaci zaliczamy m.in. chorobę Perthesa, chorobę Osgood – Schlattera, chorobę Freiberga – Köhlera II, chorobę Köhlera I, chorobę Haglunda, chorobę Scheuermanna.
Kogo dotyczy?
Jałowa martwica guzowatości kości piszczelowej, zwaną inaczej Chorobą Osgood – Schlattera (OSD), może dotyczyć zarówno dziewczynek jak i chłopców w przedziale wiekowym od 8-15 roku, jednakże częściej spotykana wśród chłopców, prawdopodobnie z uwagi na ich większą aktywność fizyczną w tym przedziale wiekowym. Podstawowa diagnostyka tego schorzenia polega na zebraniu dokładnego wywiadu, badaniu klinicznym oraz wykonaniu zdjęcia RTG.
Jakie są objawy?
Objawy OSD mogą występować jedno lub obustronnie, a do najpowszechniejszych zaliczamy opuchliznę, sztywność oraz ból stawu kolanowego, jak również tkliwość więzadła rzepki znajdującego się tuż poniżej stawu kolanowego, będącego przyczepem końcowym mięśnia czworogłowego uda, co może mieć związek ze zmianami degeneracyjnymi, urazami więzadła oraz nadmierną intensywną pracą tego mięśnia.
Zwiększona aktywność mięśnia czworogłowego uda występuje między innymi podczas biegania, skakania, kopnięć lub wchodzenia po schodach i może nasilać wyżej wymienione objawy. Z uwagi na dyscypliny oraz obciążenia układu ruchu podczas sportu choroba ta dotyka najczęściej młodych chłopców uprawiających między innymi takie dyscypliny sportowe jak lekkoatletyka, piłka nożna czy koszykówka.
W jaki sposób leczyć?
Leczenie omawianego schorzenia polega głownie na leczeniu zachowawczym, w którego skład wchodzą takie działania jak ograniczenie aktywności fizycznej, terapia manualna, fizykoterapia, odpowiednio zaprogramowane ćwiczenia oraz stosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych.
Objawy choroby ustępują w większości przypadków (ok. 90%) samoistnie w przeciągu 12-24 miesięcy. W przypadku otrzymania diagnozy jałowej martwicy guzowatości kości piszczelowej u naszego dziecka poza zaleconym odpoczynkiem i ograniczeniem aktywności fizycznej warto udać się również do fizjoterapeuty. Postępowanie rehabilitacyjne skupia się między innymi na zmniejszeniu dolegliwości bólowych oraz stanu zapalnego, poprawie wzorca ruchu, elastyczności tkanek, wzmocnieniu mięśni oraz treningu stabilizacji i czucia głębokiego. Przykładowe zabiegi oraz techniki stosowane podczas rehabilitacji to między innymi: okłady z lodu, rozciąganie oraz rozluźnianie mięśniowo – powięziowe mięśnia czworogłowego, kinesiotaping, rolowanie, ćwiczenia na niestabilnym podłożu, ćwiczenia wzmacniające mięsień czworogłowy, jonoforeza, fala uderzeniowa, zabiegi laserem. Wszystkie wyżej wymienione działania nie mogą powodować dolegliwości bólowych, a ich celem jest poprawa stanu pacjenta, zmniejszenie objawów oraz szybszy powrót do pełnej sprawności.
