Kręcz szyi jest jednostką chorobową, która dotyczy 2-3 % dzieci, a charakteryzuje się asymetrycznym pochyleniem głowy i szyi. Wczesne rozpoznanie oraz wdrożenie rehabilitacji jest w tym przypadku niezwykle istotne, aby zapewnić dziecku prawidłowy rozwój oraz nie dopuścić do zaburzeń symetrii ciała oraz utrwalenia asymetrycznego ustawienia ciała, dysbalansu mięśniowego oraz asymetrii funkcjonalnej.
Wyróżniamy różne postacie kręczu szyi m.in.:
• Kręcz szyi pochodzenia kostnego, który powstaje w wyniku nieprawidłowego ukształtowania kręgów;
• Kręcz szyi pochodzenia mięśniowego, który powstaje w wyniku występowania dysfunkcji w obrębie mięśnia mostkowo-sutkowo-obojczykowego. Jest to najczęściej występująca postać.
• Kręcz szyi nabyty, który powstaje w wyniku nieprawidłowego ułożenia lub pielęgnacji dziecka np. noszenie lub karmienie dziecka z jednej strony, ciągłe ustawienie dziecka w tą samą stronę w łóżeczku ustawionym przy ścianie.
Zaburzenie to może powstawać także już w trakcie życia płodowego w wyniku nieprawidłowego ułożenia w łonie matki, w wyniku urazu oraz powikłań podczas porodu, jak również w wyniku zaburzeń rozwoju naczyń krwionośnych.
Mięsień mostkowo-sutkowo-obojczykowy (MOS), którego głównie dotyczy problem kręczu szyi przebiega skośnie na przednio-bocznej stronie szyi – od rękojeści mostka oraz mostkowego końca obojczyka do wyrostka sutkowatego kości skroniowej w obrębie czaszki. Funkcje tego mięśnia to między innymi pochylenie głowy w bok oraz jej skręt w stronę przeciwną, zwrot twarzy ku górze, unoszenie głowy z pozycji leżenia na brzuchu, jak również spełnia on funkcje pomocniczego mięśnia wdechowego.
Analogicznie do funkcji tego mięśnia jego przykurcz w przebiegu np. prawostronnego kręczu szyi ustawia głowę dziecka w pochyleniu do prawego boku oraz jej skręcie w lewą stronę wraz ze skierowaniem wzroku ku górze. Po stronie przykurczu występuje osłabienie mięśnia, natomiast mięsień po stronie przeciwnej jest rozciągnięty oraz wykazuje zwiększone napięcie. Oprócz zmian w mięśniu MOS dysfunkcja ta może dotyczyć również innych mięśni w okolicy szyi.
Wśród zagrożeń wynikających z utrzymującego się asymetrycznego napięcia w obrębie szyi dysfunkcja może pogłębiać się i powodować:
• Asymetryczne ustawienie twarzy (twarz po stronie przykurczu jest mniejsza);
• Asymetrię oczu, która może wiązać się także w przyszłości z zaburzeniami widzenia;
• Zmiany w zarysie nosa oraz uszu;
• Wady zgryzu;
• Zmiany kostne czaszki;
• Skoliozę, która ustawia się łukiem w przeciwną stronę do przykurczonego mięśnia.
Rozpoznanie wyżej wymienionej jednostki polega m.in. na wykonaniu badania ruchomości, reakcji i spontanicznej motoryki dziecka w różnym ustawieniu głowy oraz jak najwcześniejszym wyczuciu pod palcami niebolesnego zgrubienia w przebiegu mięśnia mostkowo-sutkowo-obojczykowego, które z biegiem czasu zanika i powstaje skrócenie mięśnia oraz asymetryczne ustawienie głowy i szyi. W diagnozie kręczu czyi pomocne jest również wykonanie badania usg.
W leczeniu kręczu niezwykle istotne jest leczenie zachowawcze, w którym istotne jest wprowadzenie jak najwcześniejszej rehabilitacji dziecka, aby zapobiec ewentualnym dalszym zmianom oraz utrwaleniu kręczu.
