Masturbacja u dziecka
Temat zachowań seksualnych u dzieci zwykle budzi spore kontrowersje, a przynajmniej wątpliwości co do tego „co jest normalne”, a co powinno zaniepokoić opiekunów. Tabu wokół dziecięcej seksualności powoduje braki w wiedzy na ten temat, czego konsekwencją jest lęk rodziców w przypadku zaobserwowania niepokojących zachowań u swojego dziecka. Zdarza się, że poprzez wyśmiewanie, ignorowanie, czy nawet karanie za przejawy seksualności, dorośli bronią się przed rozmową o „tych sprawach”. Pamiętajmy, że nie wszystkie przejawy dziecięcych zachowań erotycznych powinny nas niepokoić.
Jednym z wyrazów ekspresji seksualnej jest masturbacja dziecięca. Eksploracja własnego ciała następuje już we wczesnym etapie rozwoju dziecka. Od 6 miesiąca życia można zaobserwować zwiększenie zainteresowania dzieci swoimi narządami płciowymi. Dzieje się to analogicznie do odkrywania przez dziecko innych części własnego ciała (palców, rączek, nóżek).
Na początek należałoby zastanowić się nad rozróżnieniem zachowań autoerotycznych.
- Masturbacja rozwojowa
Przejawiająca się między innymi w dotykaniu, pocieraniu narządów płciowych, ocieraniu się o przedmioty, czy rytmicznym zaciskaniu ud, nie skutkuje negatywnymi konsekwencjami, ani w dzieciństwie, ani w życiu dorosłym. Cechami charakterystycznymi tego rodzaju masturbacji jest zachowanie nakierowane wyłącznie na uzyskanie przyjemności, powtarzalne w formie i przemijalne. Jeśli zaobserwujemy tego rodzaju zachowania nie należy zwracać na nie uwagi, a już tym bardziej za nie karać. - Celem masturbacji eksperymentalnej
Jest już nie tylko uzyskanie przyjemnych doznań, ale także zaspokojenie ciekawości. Jej przykładowymi formami może być stymulacja przedmiotami, wkładanie ich do otworów ciała, nakładanie na członek. Cechami tego typu zachowań jest zmienna forma (eksperymenty), rzadkość ich ukrywania oraz możliwa szkodliwość (ból, otarcia, skaleczenia, infekcje). - Masturbacja instrumentalna
Przybiera ona formy podobne do typu eksperymentalnej. Zasadniczą różnicą jest jednak cel, jaki dziecko ma przejawiając te zachowania. W tym wypadku, masturbacja jest dla niego sposobem na rozładowanie napięcia, na radzenie sobie z nieprzyjemnym stanem np. ze smutkiem, czy samotnością. Może być to również sposób na zwrócenie na siebie uwagi otoczenia. Cechami charakterystycznymi są powtarzalna forma (zachowanie wygląda zwykle tak samo), podejmowanie zachowań zawsze w określonych okolicznościach (np. w obecności określonej osoby, czy w konkretnych warunkach). W przypadku braku reakcji ze strony rodziców, w postaci kontaktu ze specjalistą, istnieje ryzyko utrwalenia przez dziecko takiego schematu radzenia sobie z emocjami czy trudnymi sytuacjami (zamiast podejmowania strategii zaradczych). Pojawia się również niebezpieczeństwo wyuczenia podejmowania aktywności seksualnej w celach pozaseksualnych, jak np. zyskania czyjejś uwagi, czy uspokojenia się.
Jaka reakcja jest właściwa?
Podsumowując, jeśli zdarzy nam się „przyłapać” dziecko na dotykaniu swoich narządów płciowych, czy sprawianiu sobie przyjemności, a nie są używane do tego przedmioty, którymi malec może zrobić sobie krzywdę, nie należy na takie zachowania reagować. Prawdopodobnie mamy do czynienia z masturbacją rozwojową. Możemy być spokojni, w większości przypadków, obserwuje się zmniejszenie aktywności autoerotycznej w okresie późnego dzieciństwa.
W przypadku zaobserwowania zachowań przy użyciu przedmiotów, należy zwrócić uwagę na możliwość spowodowania urazu fizycznego. Powinniśmy uniemożliwić zaspokajanie potrzeby ciekawości w ten sposób, jednakże nie strofować dziecka, a spokojnie wytłumaczyć, że w ten sposób może zrobić sobie krzywdę. Jeśli zdecydujemy się na rozmowę z dzieckiem na tematy seksualności należy pamiętać o dostosowaniu języka i treści do wieku malucha. Odpowiadamy na pytania, które zadaje nasza pociecha, nie ma potrzeby tłumaczenia ze szczegółami wszystkich mechanizmów, jednak należy unikać opowieści o bocianach i kapuście.
Jeśli jednak dziecko przez intensywną aktywność autoerotyczną nie realizuje zadań rozwojowych dla swojego wieku, narusza swoje zdrowie albo w sposób rażący przyjęty porządek społeczny, powinniśmy skontaktować się ze specjalistą i zastanowić się nad powodem i celem przejawiania podobnych zachowań. W przypadku, gdy dziecko poprzez masturbację radzi sobie z potrzebami pozaseksualnymi, należy zadbać o ich zaspokojenie w sposób adekwatny.
