Zdecydowanie istnieje współzależność między wadami zgryzu u dzieci a wadami wymowy. Dlatego tak ważna jest profilaktyka ortodontyczna oraz jak najszybsza reakcja w przypadku ich powstania.
W artykulacji głosek biorą udział wszystkie narządy układu stomatognatycznego tj. język, usta, zęby, wargi, podniebienie, stawy, mięśnie itd. Główną rolę w czynnościach mowy spełnia język jednakże trzeba pamiętać, że ściśle z nim współpracuje żuchwa, usta oraz zęby. Dlatego bardzo ważne jest, aby wszystkie narządy i tkanki układu stomatognatycznego były prawidłowo rozwinięte oraz prawidłowo ze sobą współpracowały.
Wady zgryzu można podzielić na wady poprzeczne, pionowe i przednio-tylne. Do wad poprzecznych zalicza się między innymi zgryz krzyżowy oraz boczne przesunięcie żuchwy. Przy tych wadach zgryzu można zaobserwować boczną realizację głosek. Dzieje się to wtedy, kiedy język dostaje się w szczeliny boczne między zębami. Do wad pionowych zaliczany jest zgryz otwarty częściowy oraz całkowity, który skutkuje najczęściej międzyzębowym wypowiadaniem głosek szeregu syczącego /s, z, c, dz / oraz głosek /t/, /d/, /n/, /l/.
Do wad przednio-tylnych zalicza się między innymi tyło zgryz całkowity/częściowy, przodozgryz całkowity/częściowy i inne. Wady te powodują najczęściej wadliwą artykulację głosek wargowych takich jak głoski /f/, /w/ oraz /w/.
Trzeba pamiętać również, że wszystkim zniekształceniom szczękowo-zgryzowym współtowarzyszą zmiany rysów twarzy, które są charakterystyczne dla tychże wad. Często współtowarzyszące są również zaburzenia w ustawieniach zębów, które również mogą skutkować zaburzeniem brzmienia określonych głosek.
