Wielu rodziców zastanawia się, jak sprawić, żeby jego pociecha była twórcza i pomysłowa. Niniejszy artykuł powinien stanowić inspirację, w jaki sposób pomóc dziecku w rozwijaniu otwartości na świat?
Czym jest twórczość?
Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie. Jednak większość z nas chciałaby być kreatywnym, a tym bardziej – zależy nam na twórczym podejściu do życia naszych dzieci. Zbudowanie kreatywnego podejścia do życia nie jest procesem łatwym i szybkim.
Czy dziecko może być twórcze? Psycholodzy o podejściu elitarnym twierdzą, że twórczość jest zarezerwowana jedynie dla niezwykłych umysłów, wielkich muzyków, poetów. Według tego podejścia dziecko nie może być twórcze, ponieważ nie ma jeszcze odpowiedniej wiedzy i umiejętności. Według podejścia egalitarnego twórczym może być każdy z nas, choć w niejednakowym stopniu. Jest to aktualnie podejście najbardziej popularne wśród naukowców.
Według Edwarda Nęcki, profesora psychologii, twórczość jest procesem wytwarzania pomysłów, który zachodzi w umyśle każdego z nas. To, czy rezultat myślenia będzie twórczy, decyduje wiele czynników: otoczenie, zbiegi okoliczności, charakter, edukacja. Według podejścia egalitarnego dziecko jak najbardziej może być twórcze i co więcej: najwyższy poziom twórczości maja właśnie maluchy. Zadają nietuzinkowe pytania, interesują się otoczeniem, malują, lepią, tańczą, śpiewają, eksplorują, bawią się, odkrywają swoje możliwości i mają niezwykle bogatą wyobraźnię.
Później, w toku edukacji, wychowania oraz kontaktów z otoczeniem, a także mediów, dzieci ulegają socjalizacji, w tym procesowi dostosowania się do otoczenia. Niektóre z nich bezpowrotnie tracą swoją pierwotną kreatywność. Nie pozwólmy, by dzieci straciły coś tak ważnego, decydującego o ich późniejszym sukcesie życiowym, zawodowym oraz po prostu szczęśliwym życiu.
Wychowanie twórczego dziecka
W wychowaniu naszych dzieci pamiętajmy o paru zasadach. Po pierwsze, wzmacniamy w dzieciach ich otwarte podejście do życia. Kiedy zadają setne pytanie z rzędu, próbujmy na nie odpowiedzieć. Zadawanie pytań jest jednym z najlepszym sposobów na rozwinięcie twórczego podejścia do rzeczywistości. Jeśli jesteśmy zbyt zmęczeni lub naprawdę nie mamy czasu w danym momencie, możemy poprosić malucha, abym sam znalazł rozwiązanie nurtującego go problemu i przyszedł do nas z gotową odpowiedzią. Z tym wiąże się też wzmacnianie samodzielności szkraba.
Nieczęsto rodzice mają przekonanie, że dzieci potrzebują tzw. „podsuwania wszystkiego pod nos” (czego oczywiście nie wyrażają wprost, ale można to łatwo zaobserwować) . Mylą zatem pomoc z wyręczaniem. Pytając dziecko: „czego chcesz”, czekajmy na jego odpowiedź. Jeśli dziecko potrzebuje więcej czasu na samodzielny wybór (np. czy woli taniec w stylu breakdance czy towarzyski), niech spróbuje wszystkich opcji i zdecyduje po czasie. Pasje, które pielęgnujemy od dzieciństwa, mogą stać się prawdziwą drogą życia w dorosłości. A dodatkowo, jeśli są to pasje wybrane samodzielnie, radość jest jeszcze większa.
Swoboda – warunek twórczego rozwoju
Po trzecie, pozwalajmy dziecku na swobodę. Niektórzy rodzice mają tendencję do organizowania dziecku każdego aspektu życia. Mówią, że miejsce dzieci jest tu i tu, syn lub córka powinni się zachowywać zawsze grzecznie, bawić z określonymi rówieśnikami i lubić konkretne potrawy.
Takie wychowanie nie tylko nie rozwinie kreatywności naszej pociechy (kreatywność uwielbia swobodę!), ale sprzyjać będzie także problemom z samooceną oraz sztywności w sądach i zachowaniu. Swoboda dotyczy również wypowiedzi. Nie sądźmy więc, że skoro dziecko ma mniejszą wiedzę, nie ma nic do powiedzenia. Często urządzajmy w domu burzę mózgów i pozwalajmy wypowiedzieć się podczas niej wszystkim domownikom. Sugestie dziecka są często niezwykle cenne.
Kreatywne spędzanie czasu
Po czwarte, sugerujmy dziecku kreatywne gry i zabawy: malowanie, rysowanie, pisanie, śpiewanie przychodzi na myśl najczęściej. Zainteresujmy się jednak także mniej popularnymi zabawami, takimi jak: dzierganie, zbieranie pewnych określonych przedmiotów, fotografia, kreatywne kolaże, gotowanie, zabawa różnymi fakturami (piasek, modelina, krepina), pomoc w ogrodzie, zabawa ze zwierzętami. Repertuar zabaw jest oczywiście niewyczerpalny, a nasze dziecko, jeśli będziemy je słuchać, podpowie nam najlepszą z nich!
