Już od pierwszych dni życia dziecka mamy wpływ na rozwój jego umiejętności komunikacyjnych. Poprzez mimikę, intonację, komentowanie codziennych czynności, kontakt wzrokowy kształtujemy u malucha postawy porozumiewania się. W cyklu dotyczącym zabaw ruchowych chciałam przedstawić propozycje prostych zabaw dla dzieci w wieku 0-1 r.ż., 1-2 r.ż, 2-3 r. ż, które wprowadzają podstawy do nawiązania relacji, początkowo niewerbalnych następnie słownych, między matką a dzieckiem.
Dziecko rodzi się nastawione na komunikację!
Już od końca trzeciego trymestru ciąży pojawia się habituacja dźwięków z otoczenia, maluch po porodzie rozpoznaje prozodię języka ojczystego, częstotliwość głosu matki, posiada już podstawowe umiejętności, potrzebne do opanowania języka. Mamy intuicyjnie rozbudzają chęć i umiejętność do naprzemiennej komunikacji u swoich dzieci: modulują głosem, szukają kontaktu wzrokowego, opowiadają co aktualnie robią lub robią zabawne miny w odpowiedzi na mimikę dziecka.
Proponuje kilka bardzo prostych zabaw, które mogą urozmaicić codzienną opiekę nad dzieckiem i kształtować jego kolejne umiejętności poznawcze.
- „Śmieszne miny” – zabawa polega na skupianiu uwagi dziecka na twarzy matki. W tym celu malujemy usta na wyraźny kolor (początkowo dzieci skupiają wzrok na granicy kontrastujących ze sobą kolorów). Pochylamy się nad dzieckiem i robimy miny, powtarzamy samogłoski lub wydajemy dźwięki ciekawe dla dziecka. Jeśli maluch ma już 3-4 miesiące i widzimy, że interesuje się naszą twarzą, możemy poruszać głową na boki, tak, żeby dziecko pozostawało z nami w kontakcie wzrokowym i wodziło wzrokiem z nasza twarzą.
- „uciekająca zabawka” – ważne aby dziecko mogło chwycić przedmiot (nie może być to np. za duża piłka). Pokazujemy maluchowi zabawkę, kiedy zacznie się nią interesować i wyciągać po nią rączki przez chwilę odsuwamy zabawkę tak, aby dziecko chcąc ją chwycić, zbliżało lub przekraczało rączką linię środka ciała.
- „masaż” – jeśli nie ma przeciwwskazań, już od pierwszych dni życia możemy masować swoje maluchy. Dotyk to podstawowy zmysł, dzięki któremu dziecko nawiązuje więź z matką. Możemy masować na wiele sposobów np. wykonać klasyczny masaż Shantali, lub ten prezentowany przez dr Preeti Agraval w filmie „Dotyk miłości”. Ważne aby masować tak, żeby dziecko i mama czerpały z tego przyjemność. Warto podczas masażu śpiewać lub po prostu mówić do dziecka, podtrzymywać kontakt. Zaleca się wykonywanie masażu przed kąpielą i posiłkiem.
- „A kuku” – ta klasyczna zabawa uczy naprzemienności w relacji. Chowamy swoją twarz lub zabawkę poza zasięgiem wzroku dziecka i pokazujemy się mówiąc „a kuku”. Kiedy widzimy, że maluch śmieje się i domaga się powtórki, a zaczął już gaworzyć (ok. 6 mies. życia) – możemy poczekać z „a kuku” do momentu kiedy dziecko wyda jakiś dźwięk, w ten sposób tworzymy pre-dialog, naprzemienną relację, w której jedna reakcja werbalna powoduje drugą.
- „bla bla bla” – Kiedy zauważymy, że maluch zaczyna ok. 6 miesiąca wypowiadać sylaby, gaworzyć, możemy wdać się z nim w „rozmowę”. Kiedy słyszymy, że dziecko coś mówi – podtrzymujemy dialog „Tak? Naprawdę?”. Następnie czekamy na „odpowiedź” i znowu odpowiadamy krótkim sformułowaniem, tak aby zachęcić dziecko do dalszej konwersacji.
