Wakacje to czas, który rodzice najchętniej spędzają ze swoimi dziećmi poza domem. Piękna pogoda zachęca do aktywnych form wypoczynku na świeżym powietrzu – czy to na plaży, w przydomowym ogrodzie, czy na podwórku. Wakacje to również czas podróży samochodowych i pieszych wycieczek. Wszystkie te okoliczności wydają się nie sprzyjać kontynuowaniu terapii logopedycznej. Zarówno rodzicom, jak i dzieciom trudno znaleźć czas i chęci na wyciągnięcie zeszytu i przećwiczenie przy biurku rozpisanych przez logopedę ćwiczeń. Jednak na ćwiczenie mowy są też inne – bardzo przyjemne sposoby!
Na szczęście do ćwiczeń logopedycznych nie zawsze potrzebny jest zeszyt i biurko. Można je zorganizować w inny sposób, nie rezygnując przy tym z wakacyjnych przyjemności. W jaki sposób bawić się, jednocześnie ćwicząc ważne dla rozwoju mowy funkcje? Możliwości jest wiele, a większość z nich można wykorzystać w najróżniejszych sytuacjach – w podróży, w czasie odpoczynku czy czasu aktywnie spędzanego poza domem.
Przydomowy ogród, mały basen, podwórko, plaża to świetne miejsca do zorganizowania rozmaitych zabaw.
Zabawy oddechowe utrwalające prawidłowy tor oddechowy
Do wykorzystania: słomki, lekkie piłeczki pingpongowe, piórka.
Propozycje zabaw:
- Puszczanie bąbelków w wodzie za pomocą słomki – uczestnicy zabawy dostają słomki i kolejno, według wytycznych, próbują dmuchać: mocno i krótko, delikatnie i długo, w sposób przerywany.
- Wodne wyścigi piłeczek pingpongowych – uczestnicy zabawy wyznaczają linię startu i mety, a potem dmuchając przez słomkę na swoją piłeczkę starają się skierować ją w stronę mety.
- Konkurs „dmuchnięcia w dal” z użyciem piórek – uczestnicy zabawy wyznaczają linię startu, a potem ułożone na dłoni piórko starają się zdmuchnąć jak najdalej.
Uwagi: pamiętamy o prawidłowym torze oddechowym, wdech nosem, wydech buzią, podczas wydechu usta powinny być złożone w „dzióbek”.
Zabawy usprawniające motorykę narządów artykulacyjnych, czyli usta, język, policzki
Do wykorzystania: talerzyki, lody J, kostki lodu, kubek z wodą i słomki.
Propozycje zabaw:
- lizanie lodów według instrukcji: od góry do dołu, z prawej do lewej strony, przy czym głowa i lód pozostają cały czas w tej samej pozycji, ruchy wykonuje tylko język.
- oblizywanie talerzyka, na którym wcześniej leżały ulubione owoce – jeśli zlizywany sos jest kolorowy, można pokusić się o „językową twórczość” i na talerzyku za pomocą języka stworzyć dowolny obrazek. Podobnie jak przy lizaniu lodów najważniejszą pracę ma do wykonania język, to on musi przesuwać się po talerzyku.
- wykorzystanie kostki lodu jako wskazówki, w które miejsce powędruje teraz język – kostkę lodu przykładamy na chwilę do brody/kącika warg/nad górną wargę, a potem prosimy dziecko, żeby wskazało to miejsce językiem.
- „wodne policzki” – zatrzymujemy przez chwilę w policzkach wodę nabraną przez słomkę ze szklanki. Próbujemy przesunąć ją z jednego do drugiego policzka, a potem połykamy. Ćwiczenie powtarzamy, możemy też dotknąć paluszkiem najpierw pustego, a potem pełnego policzka, żeby sprawdzić, jaka jest między nimi różnica.
Uwagi: podczas zabaw pamiętamy o tym, żeby wszystkie czynności wykonywać wolno i dokładnie. Wykonane w pośpiechu nie pomogą nam we wspomaganiu umiejętności precyzyjnych ruchów języka i pozostałych artykulatorów.
Zabawy wspomagające rozwój mowy
Do wykorzystania: kamyki, muszelki, patyczki, piasek, foremki.
Propozycje zabaw:
- Układanie sekwencji dwu-, trzy-, czteroelementowych (w zależności od wieku i umiejętności dziecka) – układamy początek sekwencji, na przykład muszelka – kamyk – muszelka – kamyk, po czym prosimy dziecko, żeby uzupełniło nasz rządek według wzoru pozostałymi kamykami i muszelkami.
Możemy wykorzystać same kamyki, na kilku z nich narysować mazakiem dowolne wzory, na przykład koła i trójkąty, a następnie stworzyć sekwencje z takich „klocków”.
- Kategoryzowanie przedmiotów według cech – tworzymy kategorie i wspólnie z dzieckiem dzielimy kamyki, patyczki, muszelki na: małe/duże, ciężkie/lekkie, długie/krótkie.
- Pojęcia przeciwstawne – podczas zabaw można zapoznawać dziecko z przeciwieństwami, których przykłady mamy na wyciągnięcie ręki. Wiaderka napełnione piaskiem pomogą poczuć, zobaczyć i zrozumieć pojęcia mokry/suchy (gdy do jednego wiaderka wsypiemy suchy, a do drugiego mokry piasek), mało/dużo, pełny/pusty, ciężki/lekki, ciepły/zimny.
Uwagi: zabawy zawsze dostosowujemy do umiejętności dziecka. Jeśli wprowadzimy zbyt trudną aktywność, dziecko szybko się zniechęci.
Podróże samochodowe są natomiast świetną okazją do wykorzystania pomysłów na zabawy słuchowe, opisane na portalu Klub Rodzica.
Korzystajmy więc z wakacji kreatywnie, ćwiczmy, bawiąc się i wykorzystując piękną pogodę!
