Czym jest zespół sawanta?
Zespołem Sawanta określa się genialne zdolności „wysepkowe” współwystępujące u osób z głębokimi zaburzeniami. Pojawia się on u osób cierpiących na zaburzenia ze spektrum autyzmu oraz u osób z niepełnosprawnością intelektualną lub uszkodzeniami mózgu.
Naukowcy stwierdzili, że u sawantów nie działa prawidłowo lewa półkula mózgu odpowiadającej za logiczne myślenie. Spostrzegli także, że chory lub uszkodzony mózg jest zdolny do podjęcia, w sposób spontaniczny, działań samonaprawczych uruchamiających nowe sposoby wykonania zadań wymagających udziału zaburzonej funkcji.
Wszyscy sawanci posiadają doskonała pamięć, która pozwala zapamiętywać im mnóstwo informacji. Posiadają oni wyjątkowe umiejętności zwane „wysepkami geniuszu” w określonej dziedzinie.
W 1887 roku London Down wprowadził nazwę akcentującą współistnienie genialnych zdolności z głębokimi zaburzeniami intelektualnymi, jako centralną cechę kontrastów rozwojowych obecnie nazywanego zespołem sawanta. Pierwszym opisanym sawantem był Thomas Fuller (1710-1790). Był on niewidomym niewolnikiem z niepełnosprawnością umysłową. Pomimo wyraźnego opóźnienia umysłowego potrafił bezbłędnie podać liczbę sekund, które przeżył dowolny człowiek. Posługując się jedynie podstawami algebry, Thomas zapytany o to, ile sekund upłynęło przez 70 lat, 17 dni i 12 godzin w niecałą minutę bez wahania odpowiedział – 2 210 500 800.
Wyjątkowe zdolności osób z zespołem sawanta mogą dotyczyć wybiórczo talentów:
- Muzycznych – dysponują talentami kompozytorskimi, potrafią bezbłędnie odtworzyć z pamięci zasłyszany wcześniej utwór. Zdolności te pojawiają się przed 8 rokiem życia.
- Obliczeniowych – potrafią dokonywać w pamięci skomplikowanych obliczeń np. precyzyjnie odmierzać czas. Znając datę urodzenia, Kim Peek potrafił powiedzieć, jaki to był dzień tygodnia oraz jaki to będzie dzień tygodnia, gdy ta osoba skończy 65 lat. Zdolności te ujawniają się między 8 a 15 rokiem życia.
- Plastycznych – mogą być genialnymi malarzami i rzeźbiarzami. Mogą bezbłędnie kopiować dzieła lub tworzyć dokładne szkice z pamięci.
- Lingwistycznych- prezentują genialne zdolności językowe, uczą się z niewiarygodną szybkością gramatyki języków obcych, znają nawet kilkanaście języków.
Osoby obdarzone nietypowymi zdolnościami, przeważnie nie są w stanie wyjaśnić jak ich umysł pracuje. Wybitne zdolności ujawniają się dosyć wcześnie. Literatura podaję, że kluczowym okresem pojawienia się wysypkowych zdolności jest 9 rok życia.
W większości przypadków utrzymują się przez całe życie i nie zanikają, gdy w ciągu życia dziecko zaczyna nabywać inne umiejętności.
Specjalne zdolności są rozwijane przez ciągłe ćwiczenia, wykonywane z ogromnym zaangażowaniem i silną koncentracją, bez zachęty z zewnątrz, tworząc dominującą formę zachowania o charakterze kompulsywnym, przymusowych czynności.
Pomimo niezwykłych zdolności sawanci mają problemy z czynnościami codziennymi takimi jak: ubranie się, przygotowanie posiłku lub wyjściem z domu
