Lateralizacja to inaczej dominacja stronna. Oznacza to, że preferujemy użycie jednej nogi, ręki, oka i ucha do spełniania określonych czynności. Lateralizacja jest związana z dominowaniem jednej z półkul mózgowych.
Wyróżniamy następujące rodzaje lateralizacji:
- Prawostronna – gdy dziecko niezmiennie wybiera prawe oko, prawą rękę, prawe ucho i prawą nogę
- Lewostronna – gdy dziecko niezmiennie wybiera lewą rękę, lewą nogę, lewe oko i lewe ucho
- Skrzyżowana – gdy dziecko wybiera niezmiennie przeciwległe strony (np. lewą rękę i prawe oko)
- Nieustalona – gdy dziecko wybiera rękę, ucho, oko i nogę całkowicie przypadkowo
Początki lateralizacji kształtują się już w życiu płodowym. Pierwsze oznaki dominacji stronnej są już widoczne po 6 miesiącu życia, jednak badanie diagnostyczne przeprowadzamy dopiero około 3 roku życia. Zarówno lateralizacja prawostronna, jak i lewostronna jest normą.
Ocena lateralizacji jest bardzo ważna w przypadku badania gotowości szkolnej i profilaktyki niepowodzeń szkolnych. „Jak wskazują badania, wśród dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu jest aż 60% przypadków z lateralizacją skrzyżowaną, natomiast wśród dzieci prawidłowo czytających — tylko 38%” Dlatego 4-letnie dziecko z nieustaloną lub skrzyżowaną lateralizacją wymaga ćwiczeń stymulujących.
