Twoje dziecko wkrótce rozpocznie naukę w szkole, ale wciąż nie wypowiada głosek „sz”, „ż”, „cz”, „dż”? Słyszysz, że widziało dzisiaj „zabę”, zebrało „kastany”, wyjęło „capkę” z „safy”? Czas udać się do logopedy!
Sygmatyzm, czyli nieprawidłowa realizacja głosek jednego z trzech szeregów: syczącego: „s”, „z”, „c”, „dz”, ciszącego: „ś”, „ź”, „ć”, „dź” lub szumiącego: „sz”, „ż”, „cz”, „dż”, jest jedną z najczęściej spotykanych wad wymowy. Szereg szumiący pojawić się powinien w piątym roku życia. Jeśli Twoje dziecko jest w tym wieku i nadal nieprawidłowo wymawia wyżej wymienione głoski – poproś o pomoc specjalistę. Z pewnością dostosuje on ćwiczenia do rodzaju wady wymowy, a także umiejętności Twojego dziecka. Należy jednak pamiętać, iż powodzenie terapii w głównej mierze zależy od pracy w domu i czasu poświęconego na utrwalanie zaleconych ćwiczeń. Ty również możesz pomóc w opanowaniu przez Twoją pociechę zaburzonych głosek.
Realizacja głoski “sz”
W prawidłowej realizacji głoski „sz” niezmiernie ważne jest zarówno odpowiednie ułożenie narządów artykulacyjnych (warg, policzków, języka), jak również praca nad fazą wydechową. Warto więc wprowadzić ćwiczenia, które przygotują Twoje dziecko do wywołania pożądanej głoski. Jeśli przeprowadzisz je w formie zabawy, Twoja pociecha nawet nie zauważy, jak ciężką i pożyteczną pracę wykonuje.
W celu wydłużenia fazy wydechowej, poproś dziecko, aby przez kilka minut dziennie puszczało bańki mydlane. Możesz też poprosić dziecko, aby dmuchało na wacik. Nadchodzi zima – jest to świetna okazja, aby dmuchać na płatek śniegu stworzony z kulki waty. Kolejną propozycją jest dmuchanie na płomień świecy tak, aby płomień „tańczył” na boki, ale nie zgasł! Pamiętaj, że ćwiczenie to powinno być wykonane pod Twoją ścisłą kontrolą, aby ogień nie wyrządził krzywdy Twojemu dziecku.
Zastanawiasz się czemu służą tego typu ćwiczenia? Prawidłowy tor oddechowy- czyli ten, w którym powietrze pobierane jest nosem, a wypuszczane ustami, warunkuje między innymi prawidłową pracę języka. Wdech powietrza ustami koliduje z pionizacją języka, która potrzebna jest do realizacji głosek /sz, ż, cz, dż, l, r/. Wzmacniają się także mięśnie oddechowe, oraz wydłuża się faza wydechowa, która potrzebna jest w prawidłowej artykulacji wszystkich głosek
Gimnastyka buzi i języka
Poza ćwiczeniami oddechowymi warto też zwrócić uwagę na gimnastykę warg, policzków oraz języka, która pomoże w wywołaniu oraz późniejszej prawidłowej artykulacji głosek. Jakie ćwiczenia warto wykonywać, aby pomóc dziecku w realizacji oraz utrwalaniu głoski /sz/? Poniżej przedstawiam kilka pomysłów na logopedyczne zabawy:
- Zamień się w rybkę! Ułóż usta w dziubek, cmokaj i przesyłaj buziaki. Jeśli ćwiczenie udaje się wykonać bezbłędnie, spróbuj wykonać te same czynności z wciągniętymi policzkami.
- Jeśli znudziły Ci się rybki, możesz zamienić się w konika. Naśladuj odgłos stukających kopyt. Warto kląskać w różnym tempie – jak szybko konik galopuje? A jak wchodzi pod górę?
- A może narysujemy muchomora? Postaw na podniebieniu kropki – dotykaj je czubkiem języka.
- Kropki postawione? Może teraz je zamalujemy? Przeciągnij język po podniebieniu tak, jakbyś chciał pomalować sufit.
- Pobaw się w naśladowanie dźwięków! Jak szumi morze? A jaki odgłos wydaje szumiący wiatr?
Pamiętaj, że ćwiczenia powinny być wykonywane w formie zabawy. Dzięki temu dziecko z chęcią będzie ćwiczyć, a co za tym idzie ułatwiać sobie pracę nad prawidłową realizacją głoski /sz/. Pamiętaj jednak, że terapia powinna być prowadzona pod ścisła kontrolą logopedy, a jej powodzenie warunkowane jest tylko systematyczną pracą w domu. Zalecenia specjalisty w połączeniu z proponowanymi ćwiczeniami oddechowymi i artykulacyjnymi będą najlepszą drogą do poprawnej wymowy Twojego dziecka.
