Postawa jest to sposób utrzymywania pozycji stojącej – wpływa na sylwetkę, która jest indywidualną cechą człowieka. Sylwetka zmienia się stosownie do wieku, stanu zdrowia, samopoczucia i trybu życia. Postawa natomiast zależy nie tylko od czynników wrodzonych, ale także od funkcjonowania narządów wewnętrznych i wielu czynników zewnętrznych. Dlaczego jest taka ważna?
Bezpośrednio po urodzeniu dziecko nie ma umiejętności przeciwstawiania się sile grawitacji i utrzymywania postawy. Nabiera tej umiejętności stopniowo w następnych miesiącach życia, w miarę jak przyjmuje coraz wyższe pozycje i zachowuje coraz lepszą równowagę, coraz lepiej odczuwa ruch własnego ciała i ma coraz lepszą orientację w przestrzeni. Jest to rozwój tzw. schematu ciała.
Od pełzania do chodzenia
Rozwój rozpoczyna się od kontroli głowy i części ciała znajdujących się najbliżej linii środkowej i obejmuje coraz bardziej oddalone od środka części ciała. Kolejno osiągane są: kontrola obręczy barkowej, kończyn górnych, tułowia, miednicy i kończyn dolnych. Umożliwia to przyjmowanie coraz wyższych pozycji, od unoszenia głowy przez obroty, pełzanie, siadanie, poruszanie się na czworakach, klękanie, stanie i chodzenie.
Jak zachowuje się kręgosłup?
Z pierwotnego, całkowitego wygięcia kręgosłupa ku tyłowi, z którym dziecko się rodzi, w 3-4 miesiącu życia wykształca się przodowygięcie szyjne, związane z możliwości unoszenia głowy. Między 9. a 12. miesiącem życia, kiedy dziecko samodzielnie siedzi i zaczyna wstawać, powstaje lędźwiowe wygięcie kręgosłupa ku przodowi, będące przesunięciem miednicy do przodu i cofnięcia klatki piersiowej dla zachowania równowagi. W tym czasie brzuch dziecka jest uwypuklony, ponieważ przy wstawaniu na słabe jeszcze powłoki brzuszne działa ciężar narządów wewnętrznych.
U dziecka 12.-14. miesięcznego kręgosłup ma już charakterystyczny kształt. Zaznaczone jest wygięcie szyjne, piersiowe i lędźwiowe. Dzięki stopniowemu wzmocnieniu siły mięśni zmniejsza się uwypuklenie brzucha i odstawanie łopatek, a równocześnie wysklepia się klatka piersiowa.
Do 3. roku życia układ mięśniowy dziecka jest jeszcze słaby, łopatki odstają, barki są wysunięte do przodu, a brzuch jest uwypuklony. W okresie przedszkolnym często obserwuje się asymetrię barków, tułowia, koślawość kolan i małe wysklepienie stóp. Są to zjawiska przejściowe, najczęściej ginące bez śladu w miarę dalszego rozwoju.
Wszystkie asymetrie w postawie, które występują we wczesnym okresie życia, wymagają dalszych kontroli, gdyż wraz ze wzrostem dziecka mogą zaburzać jego rozwój.
Prawidłowe utrzymanie postawy zapewniają odpowiednia budowa i ukształtowanie przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa oraz napięcie i praca mięśni stabilizujących.
