Głoska R pojawia się najpóźniej w systemie językowym dziecka. Utrwala się między 5 a 6 rokiem życia. Gdyby tak się nie stało, powinniśmy niezwłocznie zwrócić się do logopedy o pomoc w wywołaniu i utrwaleniu prawidłowych dźwięków. Oto kilka wskazówek jak rozpoznać, że powinniśmy zadziałać.
ROTACYZM– jest to zaburzona artykulacją głoski R.
Istnieją różne realizacje tych głosek:
- MOGIROTACYZM– opuszczanie głoski R,
- PARAROTACYZM– zamienianie głoski R na inną np: L, J, U.
- ROTACYZM WŁAŚCIWY– zmienione jest miejsce artykulacji głoski R.
Przyczynami może być:
- nieprawidłowa budowa narządów artykulacyjnych, np: podniebienia, języka, wędzidełka podjęzykowego,
- wada zgryzu,
- problemy z zębami,
- obniżona sprawność języka (brak pionizacji),
- problemy ze słuchem,
- przerost trzeciego migdałka,
- błędne wzorce środowiskowe,
- słaba koncentracja dziecka na dźwiękach mowy.
Przykładowe ćwiczenia, które możemy zrealizować w warunkach domowych:
- masaż języka zębami- nagryzanie brzegów i rozciąganie języka,
- przeciskanie języka przez maksymalnie zbliżone zęby do siebie,
- wyciąganie szeroko języka z buzi, nie dotykając zębów,
- kląskanie językiem- udawanie konika- przy dokładnym układzie warg, jak do „U” …”I”,
- ściąganie czubkiem języka, przyklejonych rzeczy do podniebienia twardego, np: chrupków, opłatka, zlizywanie np: nutelli, dżemu,
- zdmuchiwanie kawałka papieru z czubka języka,
- liczenie górnych zębów, czubkiem języka,
- unoszenie języka do podniebienia i dotykanie jego różnych części,
- wypowiadanie szybko sylab, coraz szybciej.
| „Język kosmitów” nalapatada, nolopotodo, nelepotede, nulupotudu, nylypytydy. |
„Traktor” bda, bdo, bde, bdu, bdy, pta, pto, pte, ptu, pty, bda-pta, bdo-pto, bde-pte, bdu-ptu, bdy-pty. |
„Paplanina” tedamwa tat tedat ente dente, lelum polelum, ble, ble, ble, tla, tlo, tle. |
| „Karabin maszynowy” 1)ttt, dddd, td, td, td, tdn, tdn, tdn 2)te, te, te, ty, ty, ty, de, de, de, dy, dy, dy, 3) teda- teda, tede- tede tedo- tedo tedu- tedu, tedy- tedy. |
„Przyklejony język”
(przyklejamy język do podniebienia i mówimy) |
„Jaka to melodia” la, la, la, tralala lo, lo, lo, trelelo le, le, le, trelele lu, lu, lu, trelelu li, li, li, trilli ly, ly, ly, trylyly lalole, lulale, lylilo. |
| „Śpiew ptaków” trala trolo trele trulu tryly |
„Różne dźwięki” 1) zepsuty traktor- tll, tlll, trl 2) grająca trąbka- tra ta ta, tru tu tu, tre te te, 3)karabin maszynowy- tr tr tr, dr dr dr 4) warszacy pies- wrr wrr wrr |
„Różne dźwięki” 5) latający ptaszek – fruu fruu 6) wróbelek elemelek- ćwir ćwir 7) ćwinka- chrum, chrum 8) koń – pr, pry 9) śpioch- chrrr, 10) dzwonek- dryn, dryn |
Terapia nie musi być nudna ! Po więcej porad zgłoś się do logopedy.
