W ostatnim dwudziestoleciu można było zaobserwować szereg zmian dotyczących stylu życia Polaków. Należą do nich m. in. coraz dłuższy czas pracy, większa aktywność zawodowa kobiet, zmiana modelu zakładania rodziny. Dostępne są również liczne nowe technologie. Wszystkie te czynniki wpływają na wybór produktów żywnościowych.
Warto zastanowić się czym kierujemy się dokonując tego wyboru. Podejmujemy decyzję pod wpływem uczucia głodu, zgodnie ze zwyczajami nabytymi w procesie wychowania, socjalizacji lub kierując się własnym apetytem. Natomiast okazuje się, że największą rolę odgrywają czynniki ekonomiczne (cena, dostępność produktu, reklama).
Czym jest żywność wygodna?
Robiąc zakupy najchętniej sięgamy po produkty powszechnie dostępne, z których łatwo i szybko można przygotować posiłek. Oczekiwania te spełnia tzw. „żywność wygodna”. Jest ona otrzymywana w wyniku procesów technologicznych, wymaga niewielkiego nakładu pracy i krótkiego czasu przygotowywania.
Należą do niej np. dania instant, zupy błyskawiczne, dania gotowe w słoiku, sałatki, desery, napoje bezalkoholowe w formie koncentratów. Badania przeprowadzone w Poznaniu wykazały, że aż 97 proc. społeczeństwa przyznaje się do spożywania wyżej wymienionych produktów. Jako ich główne atuty wymienia się gotowość do spożycia przy niewielkiej obróbce kulinarnej, długi okres przydatności do spożycia, bogaty asortyment.
Wartości odżywcze w żywności wygodnej
Niestety, zbyt rzadko podczas zakupów kierujemy się walorami zdrowotnymi wybieranej żywności. Właściwie zbilansowana dieta powinna dostarczać wszystkie składniki odżywcze niezbędne do zachowania zdrowia, a w przypadku dzieci umożliwiające prawidłowy rozwój fizyczny i umysłowy. Czy zawierają je przetworzone produkty gotowe do spożycia w 5 minut?
Niektóre procesy technologiczne stosowane w przechowalnictwie i przetwórstwie żywności, takie jak procesy mechaniczne, dyfuzyjne, chemiczne czy cieplne, mogą powodować straty witamin, minerałów, a także rozpuszczalnych białek. Dotyczy to zwłaszcza jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin A, D, E, C, B1, B6, B12, B2, kwasu pantotenowego i foliowego. Np. straty witaminy C podczas gotowania mrożonego zielonego groszku sięgają 60 proc., a suszenie warzyw powoduje straty 50-70 proc. witaminy E.
Produkty instant mogą również nie dostarczać dostatecznej ilości składników mineralnych, takich jak wapń, magnez, żelazo. Zawierają z kolei liczne dodatki do żywności, są one doskonałym źródłem glutaminianu sodu, którego bezpieczeństwo stosowania jest wysoce dyskusyjne. Nie są natomiast wolne od zanieczyszczeń, m. in. azotanów.
Wiele osób ze względu na natłok obowiązków i brak czasu na gotowanie decyduje się na zakup produktów zaliczanych do żywności wygodnej. Jest ona bez wątpienia dużym ułatwieniem w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Jednakże w trosce o zdrowie całej rodziny warto wykorzystywać w kuchni produkty świeże, nieprzetworzone, o wysokiej wartości odżywczej.
Autor: mgr Bożena Kinderewicz
